مجله سلامت

علت دردهاي شكمي در نواحي مختلف شكم

دردهاي شكم در زبان عاميانه به درد نواحي دور ناف گفته ميشود و به درد ناحيه فوقاني مياني شكم يا درد اپي گاستر درد سر دل گفته ميشود.درد شكمي ( يا درد معده) مي تواند يكي از نشانه هاي مرتبط با اختلالات گذرا يا بيماري هاي جدي باشد.

بيان يك تشخيص قطعي از علت درد شكم مي تواند مشكل باشد، زيرا بسياري از بيماري ها مي توانند به اين علامت منجر شوند. در اغلب موارد درد شكمي خوش خيم و يا گذرا مي باشد ليكن گاهي نياز به مداخله فوري متخصصان وجود دارد.

علت دردهاي شكمي در نواحي مختلف شكم

دردهاي شكم در زبان عاميانه به درد نواحي دور ناف گفته ميشود و به درد ناحيه فوقاني مياني شكم يا درد اپي گاستر درد سر دل گفته ميشود.درد شكمي ( يا درد معده) مي تواند يكي از نشانه هاي مرتبط با اختلالات گذرا يا بيماري هاي جدي باشد.

بيان يك تشخيص قطعي از علت درد شكم مي تواند مشكل باشد، زيرا بسياري از بيماري ها مي توانند به اين علامت منجر شوند. در اغلب موارد درد شكمي خوش خيم و يا گذرا مي باشد ليكن گاهي نياز به مداخله فوري متخصصان وجود دارد.

همه ما مشكلات وحشتناكي در حال حاضر داريم، اما علائم خاص ممكن است چيزي جدي تر نشان دهند اگر هر كدام از اين درد هاي شكمي كه دليل و ريشه ي آنها را در بخش سلامت نمناك خواهيم گفت را تجربه مي كنيد، به پزشك خود مراجعه كنيد تا بتوانيد دستگاه گوارش خود را از مشكلات خطرناك حفظ كنيد.

علت درد در نواحي مختلف شكم

انواع درد شكم و معني آنها

درد در شكم (IBS):

اگر فرد در معرض درد مزمن شكم و ناراحتي و تغيير در عادات روده يا يبوست يا اسهال باشد، ممكن است سندرم روده تحريك پذير (IBS) باشد.لارنس جرد برانت، MD، رئيس بخش مامايي در بخش معاينه گوارش در سيستم بهداشت مونتفائور مي گويد:”IBS احتمالا يكي از شايع ترين اختلالات دستگاه گوارش است كه يك متخصص گوارش مي بيند.” IBS حدود 10 تا 20 درصد از جمعيت ايالات متحده (بيشتر زنان) را تحت تاثير قرار مي دهد.

اگرچه علت ناشناخته است، برخي مطالعات نشان مي دهد كه افراد مبتلا به IBS (گاهي اوقات به نام “اسپاستيك كولون”) داراي درد روده بزرگ هستند. IBS نبايد باعث كاهش وزن يا خونريزي مقعد شود. اگر چنين اتفاقي بيفتد، چيز ديگري در حال وقوع است.

درد شكمي و گرفتگي همراه با خونريزي ركتوم (IBD):

اين علائم درد معده اغلب نشان دهنده بيماري التهابي روده (IBD) است .در شرايطي كه تورم مزمن در دستگاه گوارش رخ مي دهد، يعني بيماري كرون و كوليت اولسراتيو است.طبق گفته بنياد كرون و كوليت آمريكا، اين شرايط علائم مشابهي دارند كه مي توان تشخيص داد كه كدام يك از بيماران مبتلا به IBD دچار مشكل هستند. IBS اشتباه گرفته مي شود، IBD جدي تر و نادر است.

سوزش و درد در مركز شكم:

اين احساس پس از يك وعده غذاي سنگين و چرب بسيار شايع است كه سوزش سر دل است و 60 ميليون آمريكايي حداقل يكبار در ماه اين درد معده را تجربه مي كنند ، كلمه كليدي سوزش، معمولا با طعم تلخ در دهان شما همراه است.

ريفلاكس اسيد، مايع مجاز شده يا غذاهاي مخلوط شده با اسيد معده است.اين تركيب اسيدي، راه خود را در مري (لوله غذا) و گلو به وجود مي آورد و موجب سوزش مي شود.

كبد گرسنگي چيزي براي نگراني نيست، اما سوزش با سرفه مزمن كه به عنوان ريفلاكس اسيد يا بيماري ريفلاكس معده (GERD) شناخته مي شود، مي تواند منجر به اختلالات مزمن گوارشي در صورت عدم درمان شود.

سنگ هاي صفراوي:درد در اطراف ناف ؛

اگر اين درد شكمي همراه با درد مبهم در نزديكي شانه همراه و به نظر مي رسد پس از خوردن وعده هاي غذايي چرب دوباره برمي گردد، ممكن است سنگ صفراوي باشد و اگر شما زن هستيد، بيش از 40 سال سن داشته باشيد و مادر باشيد، در معرض خطر بيشتري هستيد.

اين به اين دليل است كه سطح بالاي استروژن، كه در دوران بارداري شايع است، ممكن است سنگهاي صفراوي ايجاد كند. اين سنگهاي كوچك كه در كيسه صفرا تشكيل مي شوند ،مي توانند براي سال ها پنهان شوند و به طور كلي بدون درد هستند، مگر اينكه در كانال كيستيك گير كرده باشند، دكتر برنت توضيح مي دهد. نتيجه:درد كوليك، و يا دردي كه در دوره ها رخ مي دهد،مي باشد.

درد اطراف ناف علت سنگ صفراوي

زخم معده : درد خفيف، سوزش درد شكم

با خوردن يا مصرف آنتي اسيدها كاهش مي يابد ؛ اين، علائم مشخصي از زخم معده، همراه با التهاب، ضعف، اشتها و كاهش وزن است.

زخم هاي گوارشي، يا زخم ها بر روي پوشش معده يا روده كوچك شما، سالانه نيمي از ميليون آمريكايي را تحت تاثير قرار مي دهند و با وجود اينكه شما احتمالا شنيده ايد، اين دردها به دليل استرس ايجاد مي شوند.

در عوض، مي توانيد يكي از دو عامل اصلي را هليكوباكتر پيلوري (يا H. pylori)، يك باكتري كه باعث آسيب به مخاطي معده و يا سوء مصرف داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي مانند آسپرين و ايبوپروفن شود، سرزنش كنيد ؛ يك آزمايش خون معمولي مي تواند تشخيص دهد كه باكتري وجود دارد.

ديورتيكوليت:درد ناگهاني در ناحيه پايين سمت چپ شكم؛

اگر اين درد شكم به همراه گاز اتفاق مي افتد، ممكن است ديورتيكوليت را نشان دهد كه التهاب كيست كوچك در روده بزرگ شما به نام ديورتيكولا است.اين ،يك اختلال ژنتيكي بسيار رايج در ميان افراد مسن است.

حداقل يك سوم جمعيت ايالات متحده آن را در سن 60 سالگي تجربه مي كنند با اين حال، تنها 10 تا 20 درصد افراد مبتلا به علائمي مانند:نفخ بيش از حد، درد شكمي، گرفتگي و يبوست اصلطلاحا انگار در دل آنها رخت مي شورند ؛ اين اغلب نتيجه فيبر زياد در رژيم غذايي شما است.

آپانديسيت:درد شديد در سمت راست پايين شكم.

اين نوع درد شكم مي تواند آپانديسيت باشد، به خصوص اگر شما داراي تب پايين هستيد، قادر به خروج هوا نيستيد، احساس برونشيت يا اسهال داريد ، اگر آپانديسيت داريد، احتمالا درد هر زمان كه حركت مي كنيد، هنگام نفس هاي عميق، سرفه، يا عطسه افزايش مي يابد، و فشار بر روي اين منطقه درد شما را افزايش مي دهد.

آپانديسيت، زماني كه آپانديس ملتهب مي شود و پر از ، اغلب از عفونت اتفاق مي افتد. طبق گفته موسسه ملي بهداشت، درمان اين بيماري دردناك يكي از عمل هاي اصلي اورژانس داخلي در كشورهاي پيشرفته است ؛ اغلب موارد آپانديس شما قبل از تركيدن بايد برداشته شود.

هر زمان كه دچار دل درد مي شويم اول از همه به فكر سوء هاضمه، نفخ، يبوست يا مسموميت غذايي مي افتيم! غافل از اينكه درد در هر منطقه از شكم مي تواند علل و راه هاي درماني بسيار متفاوتي داشته باشد.

از يك نفخ يا كرامپ ساده گرفته تا سنگ كليه، پانكراتيت، عفونت هاي مثانه، آپانديسيت، بيماري هاي كيسه صفرا، مشكلات كبدي و حتي سكته قلبي همگي مي توانند دردهاي شديد يا خفيفي را در بخش هاي مختلف شكم ايجاد كنند.

آپانديسيت در پايين و راست شكم

درد در هر جاي شكم نشانه چيست؟

حالا به بررسي علت دردهاي شكمي با توجه به موقعيت درد در شكم مي پردازيم ، در حقيقت علت دل دردها همان است كه در بالا گفته شد اما اين بار با نشاني محل درد مي خواهيم شما را راهنمايي كنيم تا زماني كه بخش خاصي از شكم تان دچار درد شد متوجه علت شويد.

درد شكم در بالاي ناف و زير دنده ها

بعضي وقتها سكته هاي قلبي با درد در اين ناحيه خود را نشان مي دهند؛ به خصوص اگر سن فرد بالا باشد و علائم ديگر سكته مثل تعريق سرد، تهوع و استفراغ نيز وجود داشته باشند.

درد شكم در بالاي ناف و زير دنده ها عموما با راه رفتن تشديد مي شود و با استراحت و مصرف قرص زير زباني بهبود نمي يابد. دقت داشته باشيد كه سكته قلبي فقط باعث انتشار درد به اين ناحيه مي شود و به هيچ عنوان لمس اين نقطه موجب درد نميشود.

درد شكم در قسمت بالا سمت راست

يكي از علل رايج اين دردها سنگ ها و بيماري هاي كيسه صفرا و مشكلات كبدي هستند كه همگي از عوامل درد در اين ناحيه به شمار مي آيند.

دردهاي كيسه صفرا ممكن است به شانه راست هم انتشار پيدا كنند و برعكس دردهاي پانكراس با دراز كشيدن بهتر مي شوند و با خم شدن بيشتر مي شوند . بايد بدانيد كه گاهي به ندرت بيماري هاي نيمه تحتاني ريه راست هم مي توانند در اين قسمت از شكم يعني قسمت بالا سمت راست درد ايجاد كند.

سنگ كيسه صفرا علت درد قسمت بالا راست شكم

درد شكم در قسمت بالا چپ

از آنجاكه معده در اين منطقه قرار دارد، بيماري هاي مربوط به آن مثل زخم معده مي توانند موجب درد در سمت چپ و بالاي شكم شوند. يكي ديگر از علل درد در قسمت چپ سمت بالاي شكم بزرگ شدن طحال است ؛ طحال نيز در اين منطقه قرار دارد بنابراين اگر بزرگ شود يا در آن آمبولي ايجاد شود باعث بروز درد خواهد شد.

درد شكم در قسمت پايين سمت راست

دردي كه هر كسي بايد با احساس آن فورا به پزشك مراجعه كند ؛ شايع ترين علت درد در اين ناحيه آپانديسيت است اما بايد توجه داشته باشيد كه درد آپانديس در 24 ساعت اول معمولا دور ناف است و سپس به قسمت سمت راست و پايين شكم منتقل مي شود.

يكي ديگر از علل درد در اين ناحيه مكل روده بزرگ است ؛ در اين ناحيه از شكم قسمتي از روده بزرگ به نام سكوم قرار دارد بنابراين هر نوع اختلال در آن مي تواند باعث درد در اين منطقه شود.

درد در قسمت پايين شكم سمت چپ

درد در اين ناحيه مي تواند ناشي از بيماري ديورتيكوليت (بيرون زدگي مخاط جدار روده بزرگ) باشد كه بر اثر يبوست يا بيماري هاي زمينه اي ايجاد مي شود.

بايد بدانيد كه اين وضعيت قابل درمان است ولي در صورتي كه درمان نشود ممكن است عود كند. از علائم آن هم مي توان به درد شكم همراه با دل پيچه، تب، تهوع و حساسيت به لمس در ناحيه بيرون زدگي مخاط روده اشاره كرد.

درمان آن در موارد خفيف، تغيير رژيم غذايي و استفاده از مواد ملين است. در موارد شديدتر هم ممكن است نياز به استراحت، دارو و جراحي وجود داشته باشد.

يبوست علت درد در شكم سمت چپ و پايين

درد شكم در قسمت پايين چپ و راست به طور مشترك

اختلالات و سنگ هاي كليه مي توانند باعث دردهاي كوليكي در اين دو منطقه شوند؛ دردي كه در ابتدا تشديد شونده است و پس از رسيدن به نقطه اوج، ناگهان قطع مي شود. اين درد معمولا به كشاله ران يا حتي بيضه ها هم انتشار پيدا مي كند.

در اين صورت فرد بايد مايعات فراوان و مسكن هاي خوراكي مصرف كند. ولي گاهي اوقات درد آنقدر شديد است كه مجبور مي شويم از مسكن هاي وريدي استفاده كنيم. همچنين اين افراد بايد فعاليت فيزيكي زيادي داشته باشند و ورزش هاي پرشي انجام دهند تا سنگ شان دفع شود.

علت درد شكم در قسمت دور ناف

درد در اين ناحيه مي تواند به دليل مسموميت هاي غذايي و التهاب هاي ويروسي يا باكتريايي روده باريك ايجاد شود ؛ دردهايي كه معمولا مبهم هستند و اغلب كم و زياد مي شوند و با تهوع، استفراغ و اسهال همراه هستند.

توجه داشته باشيد كه چنان چه اسهال خوني و همراه با تب باشد و بعد از 48 ساعت رو به بهبود نرود فرد بايد حتما بستري شود.

علت درد شكم در قسمت پايين ناف

در خانمها دليل شايع درد در اين ناحيه التهاب مثانه، عفونت سيستم ادراري و التهاب دستگاه تناسلي است. همچنين تخمك گذاري در روز چهاردهم سيكل ماهانه نيز مي تواند باعث درد زير ناف شود.

در همين ناحيه يك تا دو روز قبل از قاعدگي هم ممكن است درد ايجاد شود كه با علائم ديگري چون بي حوصلگي و درد سينه همراه است. به مجموعه اين علائم PMS يا سندرم قبل از قاعدگي گفته مي شود.

التهاب مثانه، عفونت سيستم ادراري و التهاب دستگاه تناسلي علت درد شكم پايين ناف

چه زماني براي دردهاي شكمي حتما بايد به پزشك مراجعه كنيم ؟

• اگر دردتان شديد و ناگهاني است و در عملكردتان مشكل ايجاد كرده است.
• در صورتي كه درد شكم تان همراه با درد شكم، تب، تهوع، استفراغ، اسهال شديد، اسهال خوني و تنگي نفس داريد.
• چنانچه درد شكم تان مداوم و بي وقفه است و بيشتر از 24 ساعت طول كشيده، به خصوص اگر بالاي 50 سال داريد.
• در وضعيتي كه شكم تان سفت شده است و قادر به اجابت مزاج نيستيد.

منبع: salamat95